Starą tradycją jest w górnictwie węglowym obdarowywanie jubilata zegarkiem. Niegdyś były to zegarki kieszonkowe, dziś często zegarki na rękę. Podstawową formą wyrażenia uznania jest nagroda pieniężna i odznaka „Za długoletnią pracę w górnictwie”. Dołączane są ozdobne dyplomy. Zegarek jest przywilejem dodatkowym. W „Karcie Górnika” zapisano: „”Po przepracowaniu co najmniej 25 lat pracownik górnictwa otrzymuje zegarek pamiątkowy, z tym że zegarek przyznaje się tylko raz”.

Zegarki jubileuszowe miały ozdobne dodatki informujące o charakterze prezentowym: reliefy ze scenami figuralnymi i grawerunki na deklu, okolicznościowe oznaczenia na cyferblacie. Dla uświetnienia jubileuszów używano zegarków znanych firm niemieckich, np. Glashütte, i szwajcarskich: Orator, Havila, Silvana, Doxa. Najpopularniejszymi w tym charakterze były zegarki szwajcarskich firm Langendorf Company (zegarki „Lanco”) i „Cortébert”.

Zegarki jubileuszowe przyznawane w Polsce opatrzone były na cyferblacie godłem górniczym, liczbą rocznicową 25 i monogramem PW [Przemysł Węglowy]. Podobne oznaczenie posiadają na deklu górnicze zegarki jubileuszowe naręczne, np. radzieckie marki Poljot z lat 80. XX w. Licznie reprezentowana w zbiorze muzealnym firma Cortébert specjalizowała się ponadto w produkcji zegarków kolejowych, w tym dla Polskich Kolei Państwowych.

Opr. Jacek Okoń