Projekt dwuletni

Wartość projektu w 2016 r.: 33 400,00 zł, w 2017 r.: 41 800,00 zł
Wysokość dofinansowania MKiDN: 50 000,00 zł, 2016 r.: 25 000,00 zł, 2017 r.: 25 000,00 zł
Okres realizacji: 2016-2017. 

Dla mieszkańców Górnego Śląska widok dawnych osiedli robotniczych stanowi nieodłączny element krajobrazu. Jednakowe domy ustawione w rzędach lub wielobokach są traktowane wręcz jako ikona tego regionu. Ilość i wielkość osiedli robotniczych na Górnym Śląsku jest świadectwem niegdysiejszego tempa i wielkości rozwoju przemysłu górniczego, hutniczego.

Nieodwracalność procesu deindustrializacji wymusiła zmiany nie tylko krajobrazu przestrzennego miast, ale również stylu życia. Widoczne jest to w szczególności na przykładzie osiedli robotniczych.

Na terenie Zabrza znajdują się trzy osiedla robotnicze, położone w różnych jego częściach (dzielnicach). Każde z nich powstało w związku z rozwiniętym systemem ochrony socjalnej pracowników trzech dużych grup kapitałowych posiadających na terenie miasta kopalnie i huty, reprezentujących trzy największe rodziny przemysłowców (Borsigowie, Donnersmarckowie, Ballestremowie). Każde z nich realizowało założenia górnośląskiego osiedla robotniczego, projektowanego nie tylko z myślą o mieszkańcach, ale w oparciu o ideę nawiązywania do górnośląskiej kultury. Osiedla te były i są nadal ważnym elementem przestrzeni miejskiej miasta. Posiadają walory kulturowe i historyczne, są świadkami kultury tradycyjnej. Stąd też potrzeba zbadania, udokumentowania i popularyzacji wiedzy dot. owego dziedzictwa.

Muzeum w latach 2016-2017 realizuje projekt badawczy o charakterze historyczno – etnologicznym, który ma na celu zbadanie, udokumentowanie, utrwalenie i popularyzację dziedzictwa kulturowego danego miejsca i grupy trzech osiedli robotniczych znajdujących się na terenie Zabrza: Zandka, Borsig, osiedle Ballestrema. W ramach projektu będą badane nośniki kultury, zostaną przeprowadzone kwerendy materiałów źródłowych oraz badania terenowe. Efektem realizacji projektu będzie przygotowana w oparciu o wyniki badań publikacja. Umożliwi ona m.in. udokumentowanie praktyk społeczno-kulturowych związanych z życiem w osiedlach robotniczych, a jednocześnie zestawi z tendencjami unifikacyjnymi, związanymi z globalizacją, zaprezentuje wartość górnośląskiego górniczego dziedzictwa, przybliży niełatwe zagadnienia dotyczące kultury niematerialnej, przyczyni się do upowszechniania wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego i jego popularyzacji.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego